Elk jaar organiseren wij een Juryworkshop. Sander Fase was erbij en schreef het volgende verslag:

Krijg je alle juryleden op één lijn om de voorstellingen bij het NTT op een eerlijke en prettige wijze te ondersteunen?

Om hier aan bij te dragen wordt elk jaar een workshop voor de NTT-jury aangeboden. We gaan daarbij dieper in op hoe we Techniek, Inhoud, en Amusement beoordelen. Want laten we wel wezen: De spelers verdienen punten en feedback om verder te komen in het toernooi. Maar het belangrijkste blijft toch wel dat er gewoon mooie scènes worden neergezet!

Verschil met rechteren

Anders dan het rechteren dat bij theatersport gebruikelijk is, moeten scènes vooral objectief bekeken worden. Ook is het wenselijk dat de feedback die je aan de spelers meegeeft, om de beoordeling te verantwoorden, op een constructieve manier gebeurt. Het heeft weinig zin om te zeggen: ‘Een handje pandje is technisch niet uitdagend en de inhoud was ook niet goed, dus 1 punt.’ Je wilt de spelers juist iets meegeven waar zij in de volgende scène of ronde wat mee kunnen. Bijvoorbeeld: ‘Maak het wie/wat/waar duidelijk, houd het bij één ding’.

Ook is feedback mogelijk door een ingreep te doen. Liever niet, stellen we met elkaar vast, maar als het nodig is om stuurloze spelers verder te helpen, moet je dit vooral niet nalaten. Denk daarbij aan : “Waarom is dit voor haar vader zo belangrijk?”, om zo het karakter en zijn doel duidelijk te krijgen.

Oefenteam

Elk jaar wordt er voor deze workshop een aantal spelers uitgenodigd om een ‘oefenteam’ te vormen. Voor deze spelers niets dan respect. Wie laat zich graag vrijwillig beoordelen door 20 kritische juryleden die allemaal wel iets aan te merken hebben op de scène?

Om een beeld te schetsen van de omstandigheden voor deze dappere spelers: Er wordt een scène gespeeld en de taak van alle aanwezige juryleden is: Beoordeel deze scène op Techniek. Daar komt natuurlijk een heel ongenuanceerd oordeel uit. De scène was op zich best aardig, maar op het gebied van Techniek heeft het nog ruimte voor groei, om eufemistisch te zeggen. De meesten gaan voor 2 à 3 punten. Een enkele uitschieter naar een 4 of zelfs 5.

Bij het bespreken blijkt echter wel waarom de meerderheid gaat voor een 2 of 3 en kunnen zij dit goed verwoorden. Bij een eerdere workshop (2019) is besproken dat je bij het geven van een 3 goed moet afwegen: Wat maakt dat de scène geen 2 of 4 krijgt? De 3 is een veilige middenweg. Niet onvriendelijk en niet te slecht maar ook niet te hoog. Toch zoek je als jury juist dát op waar verschil in de theatrale prestatie zit. Voor sommige juryleden is een 3 daardoor bijna taboe. En voor anderen weer totaal niet…

Bij grote verschillen ontstaat soms enige verwarring: Waarom wordt er zo verschillende beoordeeld? Uiteindelijk is dit het meest leerzame deel van de workshop: Het vergelijken van de wijze waarop beoordeeld is en hoe we nader tot elkaar kunnen komen. Eigenlijk zou het niet uit moeten maken wie de punten geeft en zou dit hetzelfde aantal punten moeten opleveren. Maar dat gaat nooit gebeuren.

Feedback

Uiteindelijk zijn er drie rondes gedaan, waarbij per keer afzonderlijk gekeken werd naar Techniek, daarna Inhoud en tot slot Amusement (die stiekem Emotie genoemd wordt). Bij elke game werd er na afloop feedback gegeven aan de spelers. De spelers gaven daarna aan welke feedback zij nuttig vonden en als prettig ervaren. zoals: “Niet te lang stil staan bij een mislukte scène, als wel duidelijk was wat er verkeerd ging”. Of feedback op de finesses van de game, want die wordt in dezelfde wedstrijd toch niet herhaald.

Handleiding

De organisatie heeft ter ondersteuning een prachtige juryhandleiding, waarin alles beschreven staat. Je kunt bijna een checklist naast de scène leggen en afvinken op welke punten bij Inhoud gescoord is (red.: al zeggen zij zelf dat dit niet de bedoeling is). Gelukkig is er ruimte voor interpretatie. Moet trouwens ook wel, want Techniek bevat 7 of 8 criteria en dat kun je niet handig verdelen over 5 punten. Soms schiet iets er gewoon bovenuit en ga je toch richting de 4, terwijl er misschien wel iets aan de scène schort.

Enkele punten die ik als jury in het hoofd houd:

  • Vraag de spelers van tevoren of zij behoefte hebben aan ingreep. Soms is het echt ongewenst. Minder ervaren spelers zullen dit juist graag willen.
  • Geef als jury aan dat je op drie verschillende terreinen punten geeft: Techniek, Inhoud, Amusement. Ik heb meegemaakt dat spelers achteraf verhaal zijn komen halen omdat ze dit niet weten. Niet alle spelers lezen hun NTT handleiding.
  • Laat spelers de game die ze gaan doen uitleggen. Dan weet je zeker dat je de game snapt en weet je op welk vlak je eventueel kunt sturen en beoordelen.
  • Bij een slechte scène: Ingrijpen! Ook als je geen perfecte ingreep paraat hebt. Een scène die niet lekker loopt, is voor publiek en spelers onprettig.
  • Extra risico en lef mag best beloond worden.
  • Benoem vooral ook wat er goed ging in de scène.
  • Na afloop van de scène is er tijd om nog wat uitgebreider na te bespreken of specifieke feedback met de spelers te delen.
  • Feedback over jezelf als jury vragen is natuurlijk ook verstandig…

Jureren op het NTT

Deze dingen maken het voor mij interessant om jury te zijn op het NTT: Je hebt grote invloed op de sfeer en prestaties op de vloer, met als doel spelers en publiek een fijne ervaring te geven. Juist als dat om scherp inzicht en veel creativiteit vraagt, word je als jury flink uitgedaagd.

De vraag die ik in het begin stelde moet ik met een ‘nee’ beantwoorden. De instructies vanuit de organisatie (wijze van beoordelen) en het geven van positieve feedback aan de spelers zijn duidelijk en ook tijdens de workshop geoefend. Het blijft echter een kwestie van smaak, ervaring en visie op het jureren of dit op het NTT zelf ook zo uitpakt.

Juist daarom zie ik het nieuwe systeem zonder poules wel zitten: De beste teams gaan op weg naar de finale en ik ben benieuwd welk team het NTT 2020 wint!

Sander Fase